หลายคนมักถามครูชาตรีอยู่เสมอว่า อยู่ในเมืองอยากปลูกต้นไม้ปลูอย่างไรก็ไม่งาม อยากจะปรุงดินอย่างไรให้ต้นไม้งามวันนี้เลยขอตอบให้หายคาใจเลยนะครับ

ธรรมชาติของต้นไม้จะชอบสิ่งต่อไปนี้คือ

1. ดินมีธาตุอาหารท่ีพืชใช้ประโยชน์ได้เลย เช่นปุ๋ยคอกพืชจะใช้ไม่ได้ต้องให้จุลินทรีย์ย่อยสลายเป็นกรดอมิโนหรือสารโมเลกุลเล็กๆปุ๋ยหมักพืชสามารถนำไปใช้ได้เลย
2. ดินต้องมีอากาศ ในท่ีนี้ต้องดินโปร่งอากาศผ่านได้ เพราะรากพืชต้องการหายใจเลยต้องใช้อากาศ เคยสังเกตไหมว่านำ้ท่วมใบไม้จะเหี่ยวและตาย คำตอบคือรากขาดอากาศทำใหรากตายรากจึงดูดนำ้ไม่ได้ต้นไม้ขาดนำ้ใบไม้จึงเหี่ยว
3. วัสดุต้องอุ้มนำ้ได้ดี่เพราะนำ้เป็นปัจจัยหลักของพืช
4. ดินต้องระบายนำ้ดีเพื่อไม่ให้เกิดนำ้ท่วมขังทำให้รากขาดอากาศ
5. ดินมีสภาพเป็นกลางไม่เป็นกรดหรือด่าง

เป็นอย่างไรครับข้อสังเกต 5 ข้อท่ีต้นไม้ชอบ เมื่อเรารู้แล้วเราก็ต้องมาปรุงดินกัน การปรุงดินก็เหมือนเราทำกับข้าวในครัวเราต้องเลือกวัตถุดิบท่ีใช้ปรุง งั้นเรามาดูว่ามีวัตถุดิบอะไรท่ีจะมาปรุง

1. ดินถุงทั่วไปประเภท8ถุง100 ดินถุงประเภทนี้ใช้ไป15-25วันก็จะเริ่มแน่นรดนำ้ไม่ลง พืชมีใบเหลือง เหตุไฉนจึงเป็นเช่นนี้ เพราะดินถุงทั่วไปประกอบด้วยขุยมะพร้าว 50-60 เปอร์เซ็นต์ ขุยมะพร้าวอุ้มนำ้ดีเหมาะสำหรับตอนและชำไม่เหมาะสำหรับเป็นวัสดุหลัก ขุยมะพร้าวยะย่อยสลายเร็ว ขี้เถ้าแกลบ25-35เปอร์เซ็นต์ ขี้เถ้าแกลบอุ้มนำ้ดี ระบายนำ้ดีไม่ค่อยมีธาตุอาหาร ใช้ไปนตานๆจะอัดตัวแน่นทำให้รดนำ้ไม่ลง ดิน 5 เปอร์เซ็นต์ ส่วนใหญ่ไม่พิถีพิถัน ดินท่ีใส่มั่วๆ ไม่ค่อยมีธาตุอาหาร
2. แกลบดิบช่วยให้ดินโปร่งอากาศถ่ายเทสะดวก พืชไม่สามารถใช้ได้ต้องรอสลายตัว แกลบดิบทีกว่าขุยมะพร้าวตรงท่ีสลายตัวช้ากว่าทำให้ดินแน่นช้ากว่าขุยมะพร้าว
3. ปุ๋ยคอกพืชใช้ไม่ได้เลยต้องรอย่อยสลายเองตามธรรมชาติดดยจุลินทรีย์ใช้เวลาประมาณ2เดือน เราจึงต้องนำปุ๋ยคอกมาหมักเพื่อให้เกิดการย่อยสลาย พืชจะสามารถใช้ได้เลย
ปุ๋ยคอกแต่ละอย่าง มีธาตอาหารไม่เหมือนกันเช่น
3.1. ขี้วัวปล่อยทุ่งมีธาตุอาหารน้อยกว่าขี้วัวนมแถมมีเมล็ดหญ้าปะปน
3.2. ขี้ไก่ไข่มีธาตุอาหารดีกว่าขี้ไก่แกลบ แต่ขี้ไก่แกลบมีข้อดีตรงท่ีมีแกลบผสมทำให้ระบายนำ้และอากาศได้ดี
3.3. ขี้หมูมีธาตุอาหารสูง ขี้หมูขุนจะดีกว่าขี้หมูบ้านท่ีเลี้ยงด้วยหยวกกล้วย เพราะขี้หมูขุนกินอาหารข้น
3.4. ขี้ค้างคาวมีธาตุอาหารสูงและครบ ข้อเสียราคาแพงมักมีการปลอมปน
4. ใบไม้แห้งที่จะนำมาผสมดิน ใบไม้พวก กระถิน ก้ามปู โสน
ถั่วจะมีไนโตรเจนสูง
5. กาบมะพร้าวสับช่วยให้ดินอุ้มนำ้ดี และดินโปร่้งข้อเสียใส่มากเกินไปจะทำให้ดอนแฉะเกินไป

….เมื่อเราทราบวัตถุดิบหลักที่เราใช้มีอะไรบ้างข้อดีข้อด้อยอย่างไร ก็หยิบมาผสมเข้าด้วยกันโดยให้ยึดหลักธรรมชาติที่ต้นไม้ชอบข้างบนมาพิจารณา ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเราปลูกผักสวนครัวไว้กินเองในกระถาง เราก็ปรุงโดยใช้ดินถุงมาเป็นนำ้แกงหรือวัสดุปลูกดินถุงมี่ขุยมะพร้าวอุ้มนำ้ดีแต่ย่อสลายเร็ว ขี้เถ้าแกลบมีธาตุอาหารน้อยและทำให้ดินแน่น ดินท่ีผสมในดินถุงมีคุณภาพตำ่

ดังนั้นเครื่องปรุงท่ีเราต้องเติมเพิ่มคือ ต้องเพิ่มธาตุอาหารโดยการเติมปุ๋ยหมักมูลไส้เดือนลงไป
ไม่ให้ดินแน่นก็เติมกาบมะพร้าวสับและใบไม้แห้งลงไปเติมแกลบดิบเพื่อให้ดินโปร่งระบายนำ้และอากศได้ดี

การปรุงดินไม่มีสูตรตายตัวและแต่คนแต่ละคนจะใส่วัตถุดิบที่จะใช้ปรุงเอาเองแค่เพียงเอาหลักท่ีต้นไม้ชอบ5ข้อมาพิจารณาเท่านั้นเองครับท่าน

ขอบพระคุณที่มา : เรียนเกษตรง่ายๆกับครูชาตรี